William Morris (1834-1896): Kunst in alles
8 oktober 2022 – 8 januari 2023
Na de tentoonstelling Een Engels gesprek: de Bloomsburygroep werd van 21 november 2009 tot 28 februari 2010 reeds voorgesteld en lokte toen een groot publiek; daarom stelt La Piscine voor om dieper in te gaan op de nauwe banden tussen kunstenaars, ambachtelijke vaklui en intellectuelen in Groot-Brittannië, door de schijnwerper te richten op de wereld van William Morris en zijn fundamentele bijdrage tot de erkenning van de toegepaste kunsten.
Op een oppervlakte van zowat 600 vierkante meter worden een honderdtal kunstwerken tentoongesteld – schilderijen, tekeningen, meubelen en textiel – afkomstig uit Engelse overheidscollecties, met name de Tate Britain en het Victoria and Albert Museum, maar ook uit Franse overheidscollecties en dan vooral van het omvangrijke fonds dat in het Musée d’Orsay wordt bewaard.
Visionair William Morris zette mijn werk, dat nooit eerder in Frankrijk te zien was, zette een stempel op zijn tijd door een sociale, politieke, ecologische en artistieke utopie in een theorie te gieten en de grondvesten te leggen voor wat later de Arts & Crafts genoemd zal worden: kunst in en alles en voor iedereen verdedigen, in reactie op de industrialisering en de ontmenselijking van de vakkennis.
William Morris – textielontwerper, schrijver, dichter, schilder, tekenaar, architect, fabrikant, socialistisch actievoerder, milieudeskundige en ongelofelijk theoreticus – ontwikkelde een complex oeuvre en ijverde ervoor dat kunst en ambacht, maar ook de kunstenaars en ambachtelijke vaklui van het Victoriaanse Engeland van het eind van de 19e eeuw met een andere blik werden aanschouwd. Hij is beroemd om zijn literaire werken, maar ook om zijn socialistische politieke engagement, zijn uitgeverswerk en zijn creaties op het vlak van de decoratieve kunsten.
In reactie op de industriële revolutie, die het Victoriaanse tijdperk kentekende, benadrukt William Morris het belang van alle kunstvormen – schilderkunst, architectuur, grafische vormgeving, handwerksnijverheid, literatuur, enz. Verder oordeelde hij dat alle voorwerpen, ook de meest courante, weer esthetische kwaliteiten moesten krijgen door via manuele arbeid schoonheid te creëren die door alle lagen van de samenleving gebruikt kan worden, en door de zeldzaamste vakkennis te valoriseren om zo in te gaan tegen het prozaïsche van de industriële wereld. Zijn formele en historische opzoekingswerk over de Keltische cultuur en de middeleeuwen inspireert hem en zijn vrienden-kunstenaars, van wie velen in de tentoonstelling vertegenwoordigd zijn en die behoren tot de beweging van de prerafaëlieten – Dante Gabriel Rossetti, Edward Burne-Jones, William Holman Hunt, John Everett Millais, … – die in zijn omgeving wordt gecreëerd. De nieuwe ethische kunstorganisatie, door Ruskin in een theorie omgezet en door William Morris ingevoerd, geeft zijn oeuvre een sociale en ecologische dimensie, die vandaag meer dan ooit actueel is: experimenteren met collectieve ateliers, terugkeer naar het platteland met kunstenaarskolonies, ondernemingen waarvan de winst wordt uitbetaald aan de arbeiders, aandacht voor de productievoorwaarden van de vervaardigde voorwerpen en het verlangen om rekening te houden met de waardigheid van degenen die ze maken, de overtuiging dat “schoonheid” het leven mee zin geeft.
Met deze tentoonstelling biedt La Piscine de bezoekers de kans om zich onder te dompelen in de wereld van William Morris. Wandtapijten, gordijnen, meubelen, schilderijen, tekeningen zullen voorgesteld worden in een bewust immersieve scenografie, uitgedacht door Cédric Guerlus.
Commissaris Sylvette Botella-Gaudichon
Scenografie Cédric Guerlus/ Going Design
Catalogus uitgegeven ter gelegenheid van de tentoonstelling (Snoeck)
Deze tentoonstelling kreeg de steun van de Direction régionale des Affaires Culturelles van de regio Hauts-de-France en de Europese metropool Rijsel. Bovendien kan ze rekenen op het buitengewone mecenaat van de bank CIC Nord Ouest, trouwe partner van het museum La Piscine. De scenografie werd gerealiseerd dankzij de gulle medewerking van verven Tollens.
